Ocak sonunda erkenci tür olan badem ağaçları çiçek açmaya başlar. Şubat ortasında neredeyse bütün cinslerde badem ağaçları çiçek açmış olur. Datça’nın köyleri beyaz ve açık pembe renklere bürünür.
Kış şartlarında birçok ağaç ve bitkiler yaprak dökmüşken, badem ağaçları erkenden Datça’da baharı müjdeler. Datça’nın erken baharı badem çiçeklerini açtırır. Datça’dan başka hiç bir yerin iklimini sevmeyen ve yetişmeyen badem cinsleri olmasının sebebi bu özel iklim şartlarıdır.
Şubat ayında Datça’ya gelirseniz, doğa sizi çiçek açmış badem çiçekleri ve hiç yaprak dökmeyen yeşil zeytin ağaçlarıyla kucaklayacaktır. Ahhh canıııım zeytin ağaçları, sizi ilk yazının konusu yapmadık diye bize gücenmeyin olur mu? Sizin yeriniz ayrı.
Sonra badem çiçeklerinin içinden ufacık yeşil çağla bademler gözükmeye başlar. Her gün büyüdüklerini görürsünüz. Mart ayında ise hala az da olsa çiçekler görünürken, birçok ağaç çağlasını büyütmüş, çiçeğini dökmüş olur.
İşte Mart ayında çağla badem hasat zamanı gelmiş bile! Ortalama 3 hafta boyunca hemen hemen her gün çağla badem toplarız. Sizlere de çağlayı en lezzetli ağaçlardan seçmece olarak tazecik ulaştırırız. Babamız hangi ağacımızın çağlasının tadı nasıldır iyi bilir. Bademi lezzetli olan ağacın çağlası o kadar lezzetli olmayabilir. Ağacı bilmek, tarlayı bilmek, tecrübe çok önemli. Bize de bu bilgileri aktarıyor olması çok önem verdiğimiz bir konu.
Düzenli olarak çağla toplayarak, ağacın yükünü hafifletmek önemlidir. Böylece ağaçlar kalan bademleri daha güzel büyütebilirler.
Eğer ağaçlarınızı istediğiniz cins bademe aşılayacaksınız, bunu sadece çağla zamanında yapabilirsiniz. Ağaçta gerekli şartlar sadece o dönemde vardır. Yeri gelmişken belirtelim, Datça’da ithal fide, ithal aşı v.b. yoktur. Datça’nın özgün 80’den fazla yerli türü vardır.
Mart sonu Nisan başında çağlalar kartlaşmaya başlar; o dönemde toplamayı bırakırız. Yavaş yavaş çağla bademin içindeki şeffaf zarlı sulu kısım dolmaya, bademe dönmeye başlar. En sondaki yeşil kabğun içinde odunsu kabuk oluşumu başlar.
Bir sonraki hasat zamanı ise genellikle 15 Haziran- 15 Temmuz dönemini kapsayan taze (yaş) badem hasat zamanıdır. Halk arasında bilinen adıyla buzlu badem zamanı. Tek tek elle topladığımız bademleri, çekiç-taş yardımıyla yeşil kabuk ve odunsu kabuktan ayırır, içindeki henüz sarı renkli zarı olan taze bademleri size ulaştırırız.
Haziran’da henüz çok yaş olduğu için genelde biraz bekleyip 1 Temmuz civarı kargo yapmaya başlarız ki yol şartlarına dayanabilsin. Elbette serin tutmak için ilave önlemler alarak..
Bu hasattan sonra da ağaçta bir rahatlama olur, üstünde kalan bademleri daha iyi besler.
Temmuz ortasından Ağustos sonuna kadar olan süreçte esas bilinen bademin yani çiğ bademin hasatını yaparız. Hasat zamanını belirlerken, tarlaları dolaşıp yeşil kabuğunu açmaya başlamış ağaçları takip etmek önemlidir. Bademin en dıştaki yeşil kabuğu açılmış ise, hem dalından daha kolay düşer hem de yeşil kabuğunu daha kolay soyarsınız.
En meşakatli hasat bu sonuncu hasattır. Hadi o da başka bir yazının konusu olsun!
Bir sonraki yazının da konusu belli oldu o zaman :) Çiğ badem hasatını nasıl yapıyoruz, nasıl muhafaza ediyoruz, nasıl kırıyoruz, nasıl size taze ulaştırıyoruz…
Datça MahallesiKazım Yılmaz BulvarıNo:105/CDatça | Muğla